Richtlijn: Taalontwikkeling (2018)

De JGZ-richtlijn taalontwikkeling is gebaseerd op de knelpuntenanalyse zoals deze is uitgevoerd door het CBO en de Argumentenfabriek. De deelnemers aan deze knelpuntenanalyse hebben de volgende thema’s en uitgangsvragen vastgesteld die in de richtlijn worden beantwoord.

Tabel T1: Uitgangsvragen (CBO en Argumentenfabriek)

De JGZ-richtlijn taalontwikkeling sluit aan bij andere richtlijnen. Op sommige punten wordt in deze richtlijn verwezen worden naar één van deze richtlijnen, namelijk:

• Opvoedondersteuning (2013);
• Vroeg en/of small voor gestational age (SGA) geboren kinderen (2013);
• Vroegtijdige opsporing van gehoorverlies bij kinderen en jongeren (0-18 jaar) (2016) (kortweg JGZ-richtlijn Gehoor);
• Autismespectrumstoornissen (2015);
• Psychosociale Problemen (2016)

Werkwijze

Een kernteam van NSDSK en TNO heeft de teksten voor de conceptrichtlijn geschreven. Voor de start van het project is een projectgroep en een werkgroep en samengesteld, deze zijn bij alle fasen van de ontwikkeling van de richtlijn intensief betrokken. De projectgroep en de werkgroep zijn samengesteld uit JGZ-professionals en experts op het gebied van taalontwikkeling. Met de leden zijn afspraken gemaakt en vastgelegd over taken en rollen in elke fase van het project.

Tijdens de eerste bijeenkomst van de werkgroep zijn de uitgangsvragen besproken. De uitgangsvragen werden aangescherpt, en er werd besloten op welke wijze de uitgangsvragen het beste uitgewerkt kunnen worden. Hieronder staat een overzicht.

Tabel T2: Overzicht uitgangsvragen

Hierna is een systematisch literatuur onderzoek verricht. De leden van het kernteam hebben de literatuur bestudeerd en samengevat. De teksten met samenvattingen van de literatuur werden aan de deelnemers aan de werkgroep gepresenteerd. Tijdens vier werkgroep vergaderingen zijn deze verder aangepast, en zijn er aanbevelingen opgesteld. Een vijfde vergadering werd belegd om te oordelen over nieuw bewijs (m.b.t. de ELS-NL en de VLOT) dat gedurende het traject naar voren is gekomen.

Tevens is een klankbordgroep geraadpleegd bestaande uit experts op het gebied van taalontwikkeling, vroeg signalering en preventie van taalachterstand en vertegenwoordigers van aanpalende beroepsgroepen (huisartsgeneeskunde, KNO, logopedie,). De klankbordgroep is voor de start van de praktijktest geconsulteerd met de vraag de conceptrichtlijn schriftelijk van commentaar te voorzien. Op basis van de inhoud van de richtlijn zijn een registratieprotocol en indicatoren opgesteld.

Het eerste concept van de richtlijn, het registratieprotocol en de indicatoren zijn op 8 mei 2017 beoordeeld door de RAC. Hierna is gestart met een praktijktest om de werkbaarheid in de praktijk te onderzoeken. De conceptrichtlijn is in deze periode ook verspreid voor een brede landelijke commentaarronde.

Na het verwerken van de resultaten van de praktijktest en de landelijke commentaarronde is de richtlijn op 26 februari 2018 opnieuw beoordeeld door de RAC. Naar aanleiding van deze bespreking en de informatie die naar voren is gekomen uit de vijfde werkgroep bijeenkomst (zie boven) is de inhoud van de richtlijn opnieuw bijgesteld. Op 25 juni 2018 heeft de RAC de richtlijn definitief goedgekeurd.

Leden van het kernteam

Leden van de werkgroep

Leden van de klankbordgroep

Cliëntparticipatie

Clientparticipatie is in deze richtlijn vormgegeven door deelname aan de werkgroep bijeenkomsten door een ouder van een kind met TOS en vertegenwoordiging door stichting Hoormij/FOSS. Daarnaast werden in het kader van de praktijktest interviews met ouders georganiseerd.