Richtlijn: Begeleiding gezin bij overlijden kind (2009)

Door verschillende organisaties zijn rouwkoffers ontwikkeld, ook wel 'Tranenkoffer', 'Verlieskoffer' of 'Verdrietkoffer Gezin' genoemd. Deze koffers worden uitgeleend. De invalshoek van de rouwkoffer kan verschillen. De meeste GGD organisaties hebben een koffer/leskist/themadoos die gericht is op de verwerking van een verliessituatie in de klas. Deze koffers zijn er vaak voor verschillende leeftijdsfasen, en bieden werkvormen die in een groep gebruikt kunnen worden. Een aantal uitvaartondernemingen heeft ook koffers ontwikkeld. Deze worden uitgeleend aan individuele personen die te maken hebben met een verliessituatie. Icare JGZ heeft een aantal jaar geleden een rouwkoffer ontwikkeld voor gezinnen waarin een kind is overleden. In de koffer zitten boeken voor zowel ouders als kinderen, en overige informatie over o.a. lotgenotencontact en hulpverlening in de regio. De koffers worden zeer gewaardeerd en het initiatief heeft inmiddels navolging gekregen bij andere JGZ-organisaties.

Het verdient aanbeveling om in de organisatie dergelijke koffers ter beschikking te stellen. Het is daarvoor eerst van belang te bepalen wat het doel is van de koffer en wie de doelgroep is. In de JGZ 0–4 jaar is dit over het algemeen het gezin. Dit is bepalend voor de inhoud van de koffer. Een koffer die zelf door de organisatie wordt gevuld, biedt de mogelijkheid om de inhoud enigszins te kunnen aanpassen, afhankelijk van de situatie rondom het overlijden en de gezinssituatie.

Suggesties voor inhoud rouwkoffer
Afhankelijk van de doelgroep en de leeftijd van het overleden kind kunnen onderstaande items in de koffer gedaan worden.

Folders/brochures:

• Informatiefolder van Lieve Engeltjes, zowel voor ouders na het verlies van een baby als voor ouders na het verlies van een ouder kind
• Informatiefolder van Vereniging van Ouders Overleden Kind
• ‘Als geboorte afscheid nemen wordt’ van Monuta
• ‘Soms moet je even huilen’ van Monuta
• ‘Omgaan met kinderen en verlies; praktische handreiking voor ouders’ van Monuta
• ‘Na de schok’ van GGD Gooi- en Vechtstreek

Boeken:

• ‘Geen blote voetjes in het zand’ van Stichting Lieve Engeltjes
• ‘Als je baby sterft’ van Marianne Cuisinier en Hans Janssen
• ‘Jong verlies’ van Riet Fiddelaers of ‘Je kind verliezen’ van Marinus van den Berg
• ‘Afscheid voor altijd. Omgaan met verdriet en rouw in het primair onderwijs’ van Riet Fiddelaers
• ‘Rouw op je dak’ van Jos Brink

(zie verder 'Sociale kaart (regionale en landelijke)')

Prentenboeken:

• ‘Lieve oma Pluis’ van Dick Bruna
• ‘Kikker en het vogeltje’ van Max Velthuys
• ‘Ik mis je’ van Paul Verrept
• ‘Hemeltjelief’ van Nicolas Allen
• ‘Dag papa in de hemel’ van Ingrid van Dongen
• ‘Derk Das blijft altijd bij ons’ door Susan Varley
• ‘Dag Manon Daaaaag’ van Ellen Beukema

(zie verder 'Sociale kaart (regionale en landelijke)')

Kleurplaten: bijvoorbeeld mandala’s of via www.kleurplaten.nl met specifiek het thema Dood

Herinneringsboek ‘Ik zal je nooit vergeten’ van In-de-wolken, Heeze, 1999

Informatiemap:

• Gebruiksaanwijzing voor ouders of voor de leerkrachten
• Protocol Dood op of rond de school
• Formulier voor evaluatie van de koffer
• Literatuurlijst
• Sociale kaart