Een signaal is een teken dat er iets aan de hand is. Je ziet, hoort of voelt iets en maakt je daardoor zorgen. De verklaring voor zo’n signaal kàn kindermishandeling zijn, maar er kan ook een andere verklaring zijn. Veel signalen van kindermishandeling zijn namelijk niet specifiek.
Er zijn veel signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling. Eigenlijk kan alles een signaal zijn. Een lijst met signalen is daarom nooit volledig. Wel is het zo dat hoe meer signalen je waarneemt, hoe groter de kans is dat er sprake is van kindermishandeling, op dit moment of in het verleden.
De aanwezigheid van één of meer signalen betekent dus niet noodzakelijkerwijs dat er sprake is van kindermishandeling en er is daarnaast bijna nooit één oorzaak voor kindermishandeling aan te wijzen. Omgekeerd: wanneer er geen signalen bij het kind worden waargenomen, wil dit niet zeggen dat er geen kindermishandeling speelt. Signalen leiden tot zorg maar er kunnen verschillende verklaringen voor zijn. Signalen kunnen reden zijn voor verder onderzoek binnen de JGZ en/of andere ter zake deskundige professionals. Praat tijdig met de ouders en/of de jeugdige (alleen) over je zorgen en wat mogelijke verklaringen kunnen zijn. Beoordeel of deze verklaringen [30]:
- passend zijn (past bijvoorbeeld niet bij het ontwikkelingsniveau van de jeugdige),
- aannemelijk zijn (bijvoorbeeld fysiek onmogelijk of medisch onjuist),
- consistent zijn (bijvoorbeeld wisselt in de tijd of tussen personen, of een broertje of zusje krijgt de schuld),
- gebaseerd zijn op overtuigingen (bijv. culturele, religieuze, levenswijze) die niet stroken met de veiligheid van de jeugdige.
Wanneer je zorgen niet direct zijn weggenomen, start je de meldcode Deze linkt opent in een nieuw tabblad. Twijfel je hierover, overleg dan met de aandachtsfunctionaris Kindermishandeling. En overleg met Veilig Thuis Deze linkt opent in een nieuw tabblad. Zie module Werken met de meldcode.