Richtlijn: Huidafwijkingen (2012)

Overproductie van mestcellen, oorzaak is onbekend.

Jeuk

Ontstaat meestal bij 0-6 maanden.

Geen

Urticaria pigmentosa: Bij meer dan 75% van de patiënten waarbij de eerste verschijnselen vóór het tiende levensjaar optreden, verdwijnen de huidafwijkingen spontaan.
Mastocytoom: verdwijnt spontaan vóór of tijdens de volwassen leeftijd.

Urticaria pigmentosa: Verwijzing naar de huisarts is geïndiceerd. Bij regelmatig optredende jeukklachten kan eventueel een antihistaminicum worden voorgeschreven. Vanwege het verhoogde risico op een ernstige reactie na een wespen- of bijeensteek en na bepaalde geneesmiddelen is een noodset (bestaande uit een adrenaline auto-injector met instructie) geïndiceerd. Voor meer informatie voor ouders en professionals: Nederlands Anafylaxis Netwerk (www.anafylaxis.nl).
Mastocytoom: Bij meer dan 1 nodus is verwijzing naar de huisarts geïndiceerd (expert opinie).

Infectie met Morbillivirus.

Acuut begin met algemene malaise, hoge koorts, oogontsteking (conjunctivitis), rhinitis en hoesten. Soms lichtschuwheid (fotofobie) of opgezette lymfeklieren in de nek.

Zeldzaam door vaccinatie in RVP.

6 maanden tot 10 jaar.

10-21 dagen.

Vanaf 4 dagen voor, tot minstens 5 dagen na het uitbreken van de vlekjes.

Meldingsplichtige ziekte groep B2.

Zie het protocol 'Mazelen, Morbilli' van de LCI (link).

Vanaf de geboorte aanwezig

De afwijking ligt in of juist naast de middenlijn van het lichaam.

Midline laesies kunnen het enige zichtbare teken zijn van een sluitingsdefect van de embryonale buis (“open rug”), een andere aangeboren aanlegstoornis zoals een vaatmalformatie of een orgaanafwijking. Dit is de reden om zeer alert te zijn bij elke huidafwijking in de midline.

Altijd, met uitzondering van:

• solitaire huidintrekkingen met een diameter kleiner dan 5 mm, gelegen in de mediaanlijn (de zogenaamde ‘dimple’, met goed zichtbare bodem), lichte beharing, de archipelvlek en een moedervlek. Hierbij is de kans op een verborgen defect gering en daarom hoeft hierbij niet verwezen te worden. Uiteraard dient men altijd alert te zijn op de mentale en motorische ontwikkeling en bij twijfel alsnog te verwijzen.

Actieve opsporing en verwijzing.

Secundair aan ophopen van zweet (zweetretentie) in verstopte zweetkanaaltjes.

Frequent

Eerste levensweken.

In de lichaamsplooien, als nek en oksels.

De blaasjes barsten open binnen 24 uur. Spontaan herstel binnen enkele dagen.

Vermijden van uitlokkende factoren, zoals overdreven warmte en vochtigheid. Geen specifieke behandeling geïndiceerd.

Ontstekingsreactie secundair aan ophoping van zweet (zweetretentie) in de verstopte zweetkanaaltjes.

Frequent

Eerste levensweken.

Luierstreek en onder kleding (door afsluiting), voorhoofd, lichaamsplooien.

De blaasjes barsten open binnen 24 uur. Spontaan herstel binnen enkele dagen.

Behandeling met rust, afkoeling, luchtige kleding en eventueel middelen tegen de jeuk.

1% van de pasgeborenen

De meeste congenitale naevi zijn bij de geboorte zichtbaar, soms pas na enkele maanden.

Hele lichaam

Congenitale naevi hebben een verhoogd risico op maligne ontaarding.

Indien kleiner dan de hand van het kind en één van onderstaande:

• familiair voorkomen van een melanoom
• onrustig aspect (qua kleur, verhevenheid, vorm of randen)
• klachten (jeuk, bloeden)
• als de moedervlek sneller lijkt te groeien dan ‘meegroeien’

Indien groter dan de hand van het kind

Actieve opsporing

De afwijking komt voor bij minder dan 1 procent van de pasgeborenen, jongens en meisjes zijn even vaak aangedaan.

De afwijking is vanaf de geboorte aanwezig.

Op behaarde hoofdhuid, waar plek dan onbehaard is.

Na het 30e levensjaar bestaat sporadisch een verhoogd risico om hierin een vorm van huidkanker te ontwikkelen, die klinisch en ook microscopisch veel lijkt op een basaalcelcarcinoom.

Alleen bij verandering dient verwezen te worden naar een dermatoloog. Goede voorlichting, registratie en overdracht is belangrijk.

De ontsteking van de nagelriem of de nagelwal wordt veroorzaakt door bacteriën (meestal Staphylococcus aureus) of schimmels (meestal Candida albicans). Bij een beschadiging van de nagelriem kan infectie optreden.

Geen

• Preventie van nagelriemontsteking bestaat uit goede verzorging van de nagels, zodat de nagelriemen intact blijven. Voorkom nagelbijten en duimzuigen, en (overmatige) blootstelling aan water, zeep en bijtende vloeistoffen.
• Acute nagelriemontsteking: Verwijzen naar de huisarts. De behandeling bestaat uit insnijden (incideren), zodat de pus kan wegvloeien. Zo nodig kan een antibioticum, maar tegenwoordig ook steeds vaker corticosteroïden, voorgeschreven worden. Vooral bij kinderen is een vlotte behandeling aangewezen om blijvende beschadiging van het nagelapparaat te voorkomen. Algemeen kan een warm (soda)badje (2-4dd) worden geadviseerd.
• Chronische nagelriemontsteking: De behandeling bestaat primair uit herstellen van de nagelriemen, door voorkomen van overmatig water- en zeepgebruik. Vaak is er sprake van een schimmelinfectie, zie Schimmelnagel.

Gevolg van een oppervlakkige infectie na loslating van de navelstreng.

Ontstaat meestal enkele weken na de geboorte.

Denk aan de mogelijkheid van een niet gesloten embryonale verbinding tussen de blaas en navel (persisterende urachus) of tussen de embryonale darm en navel (ductus omphalo-entericus). Er komt dan vaak urine of fecaal materiaal uit de navel.

Geneest in principe spontaan.

Plek zo droog mogelijk houden, en zo nodig aanstippen met zilvernitraat (huid om granuloom beschermen met vaseline).

5% van de pasgeborenen met een donkere huid, en minder dan 1% van de blanke pasgeborenen.

Meestal vanaf de geboorte.

Onder de kin, op het voorhoofd, in de hals, in de liezen. Soms zijn ook handpalmen en voetzolen aangetast.

De blaren en puisten verdwijnen na 24-48 uur en de gepigmenteerde vlekken verdwijnen enkele weken later.

Goedaardig voorbijgaande huidafwijking, waarbij geen behandeling geïndiceerd is.