Wetenschappelijke bewijsvoering
Als eerste stap bij de ontwikkeling van de richtlijn werd gestart met een systematisch literatuuronderzoek. Gevonden artikelen werden door twee leden van het projectteam (KW en CL) beoordeeld op relevantie. Bij verschil van mening tussen de twee beoordelaars werd in onderling overleg consensus bereikt. Relevante artikelen werden vervolgens gewaardeerd aan de hand van drie aspecten, namelijk methodologische kwaliteit, toepasbaarheid in de praktijk en toepasbaarheid binnen de Nederlandse gezondheidszorg. Voor het beoordelen van de methodologische kwaliteit werd gebruik gemaakt van de EBRO-systematiek (Evidence Based Richtlijn Ontwikkeling), ontwikkeld door het kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO.
De richtlijntekst is zoveel mogelijk gebaseerd op bewijs uit de literatuur, maar dat bleek niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld omdat er geen literatuur voorhanden was of doordat de kwaliteit van de gevonden literatuur onvoldoende was. Ook de duur van het richtlijnontwikkelingstraject en de beschikbare menskracht leverden beperkingen op. Daar waar het niet mogelijk was uit te gaan van eigen, door de projectgroep uitgevoerd, systematisch literatuuronderzoek werd gebruik gemaakt van richtlijnen, protocollen en verslagen van nationale en internationale gezondheidsorganisaties, beroepsorganisaties en wetenschappelijke verenigingen. Pas als ook dat niet mogelijk was is gezocht naar consensus binnen de werkgroep van de richtlijn.
Aanbevelingen in deze richtlijn zijn kortom daar waar mogelijk gebaseerd op wetenschappelijk bewijs, aangevuld met kennis, ervaring en mening van de werkgroep leden. Voor het formuleren van aanbevelingen zijn daarnaast andere aspecten van belang, bijvoorbeeld: voorkeuren van jongeren en ouders, kosten, beschikbaarheid, randvoorwaarden of organisatorische aspecten.
Zoekstrategie
Voor het zoeken van literatuur werden de Pubmed en Cochrane databases geraadpleegd. Er is gezocht naar artikelen in het Nederlands en Engels. In Pubmed gehanteerde zoekstrategieën in en de bijbehorende resultaten worden hieronder weergegeven.
Tabel 7.1 Gehanteerde zoekstrategieën
| Onderwerp | Gehanteerde zoekstrategieën | Aantal artikelen |
| Risicofactoren voor gehoorproblemen die zich na de NGS manifesteren | Search (((((“Hearing Loss”[Mesh]) AND ((“Infant”[Mesh]) OR “Child, Preschool”[Mesh]))) AND “Hearing Loss/etiology”[Mesh])) AND “Review” [Publication Type] Filters: Publication date from 2004/01/01 to 2014/12/31; EnglishÈ | 261 |
|
Effetiviteit van screening op gehoorverlies
Met als subvraag; welke gehoormeting, welke apparatuur en welke omstandigheden zijn het meest adequaat |
Search ((“Hearing Loss, Central/prevention and control”[Mesh])) OR ((“Hearing Loss, Central”[Mesh]) AND “Mass Screening”[Mesh])
Search (((“Infant”[Mesh]) OR “Child, Preschool”[Mesh] OR “child” [Mesh])) AND ((mass screening[MeSH Terms]) AND ((“Hearing Loss”[Mesh]) AND “Questionnaires”[Mesh])) Search (((“Reproducibility of Results”[Mesh]) OR validity)) AND ((mass screening[MeSH Terms]) AND ((((“Child”[Mesh]) OR “Child, Preschool”[Mesh])) AND “hearing tests”[MeSH Terms])) Search (“mass screening”[MeSH Terms]) AND ((((((“Child”[Mesh]) OR “Child, Preschool”[Mesh])) AND “hearing tests”[MeSH Terms])) AND (conditions or circumstances or environment or situation or “acoustic environment” or setting[Title])) |
30
49
27
53 |
| Breed gedefinieerde problematiek (bijv. gedragsproblemen, taalproblemen, concentratiestoornissen) in relatie tot gehoorverlies | Search ((((“epidemiology” [Subheading]) AND ((((((“child behavior disorders”[MeSH Terms]) OR language disorders[MeSH Terms])) OR learning disorders[MeSH Terms])) AND ((((“Hearing Loss”[Mesh])) AND “Child”[Mesh]) OR “Child, Preschool”[Mesh]))) AND ( “2004/01/01″[PDat] : “2014/12/31″[PDat] ))) AND (review AND ( “2004/01/01″[PDat] : “2014/12/31″[PDat] )) | 120 |
| Effectiviteit van interventies (preventie en opsporing) op vermindering/beperking van gehoorschade door hard geluid bij kinderen vanaf de basisschool leeftijd | Search (“Hearing Loss, Noise-Induced/prevention and control”[Mesh]) AND “Adolescent”[Mesh]
Search ((hearing loss, noise induced[MeSH Terms]) AND child[MeSH Terms]) AND (prevention and control[MeSH Subheading]) Search ((“Hearing Tests”[Mesh]) AND “Adolescent”[Mesh]) AND “mass screening”[MeSH Terms] |
154
71 181 |
Evidence tabellen en niveau van bewijsvoering
Evidence tabellen zijn op te vragen bij de ontwikkelaars van de richtlijn. Hieronder wordt de indeling van methodologische kwaliteit van individuele studies en niveau van conclusies gegeven.
Tabel 7.2 Indeling van methodologische kwaliteit van individuele studies
| Interventie | Diagnostisch accuratesse onderzoek | Schade / bijwerkingen*, etiologie, prognose | |
| A1 | Systematische review van tenminste twee onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van A2-niveau
|
||
| A2 | Gerandomiseerd dubbelblind vergelijkend klinisch onderzoek van goede kwaliteit van voldoende omvang | Onderzoek ten opzichte van een referentietest (een ‘gouden standaard’) met tevoren gedefinieerde afkapwaarden en onafhankelijke beoordeling van de resultaten van test en gouden standaard, betreffende een voldoende grote serie van opeenvolgende patiënten die allen de index- en referentietest hebben gehad |
Prospectief cohortonderzoek van voldoende omvang en follow-up, waarbij adequaat gecontroleerd is voor ‘confounding’ en selectieve follow-up voldoende is uitgesloten. |
| B | Vergelijkend onderzoek, maar niet met alle kenmerken als genoemd onder A2 (hieronder valt ook patiëntcontrole onderzoek, cohortonderzoek). | Onderzoek ten opzichte van een referentietest, maar niet met alle kenmerken die onder A2 zijn genoemd | Prospectief cohortonderzoek, maar niet met alle kenmerken als genoemd onder A2 of retrospectief cohortonderzoek of patiëntcontrole onderzoek. |
| C | Niet-vergelijkend onderzoek | ||
| D | Mening van deskundigen | ||
| * Deze classificatie is alleen van toepassing in situaties waarin om ethische of andere redenen gecontroleerde trials niet mogelijk zijn. Zijn die wel mogelijk dan geldt de classificatie voor interventies. | |||
Tabel 7.3 Niveau van conclusie
| Conclusie gebaseerd op | |
| 1 | Onderzoek van niveau A1 of tenminste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau A2 |
| 2 | 1 onderzoek van niveau A2 of tenminste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau B |
| 3 | 1 onderzoek van niveau B of C |
| 4 | Mening van deskundigen |
Overwegingen
De werkgroep heeft onderling afspraken gemaakt over te hanteren definities en terminologie. Zo is er voor gekozen over ‘gehoorverlies’ te spreken en niet over ‘gehoorstoornis’. Overige overwegingen van de werkgroep zijn per onderwerp opgenomen in de voorgaande thema’s.