Borstvoeding versus geen borstvoeding
Er waren niet genoeg data voorhanden om bovenstaande vergelijking te maken.
Duur van de borstvoeding
Er was te veel heterogeniteit in de wijze waarop de duur van het geven van borstvoeding was gemeten (variërend van 0 dagen tot 2 maanden, vergelijkingen tussen > 1 of 2 maand(en) en < 1 of 2 maand(en) borstvoeding). Uit de resultaten van de individuele studies lijkt er een tendens te bestaan voor een beschermend effect van een langere duur van borstvoeding op het ontstaan van coeliakie.
Borstvoeding op het moment van introductie van gluten
Vier studies (n = 1969; 714 cases, 1255 controles) leverden voldoende data ([8]; [39]; [65]; [103]) voor een meta-analyse om kinderen die wel of geen borstvoeding kregen op het moment dat gluten werden geïntroduceerd in de voeding te vergelijken ([6]). Het risico op coeliakie was significant lager voor kinderen die borstvoeding ontvingen op het moment dat gluten werden geïntroduceerd (OR 0,48; 95% BI 0,40 – 0,59). In een meta-analyse zou zowel vroege (≤ 4 maanden) als late (≥ 7 maanden) introductie van gluten het risico op coeliakie verhogen ([127]).
Beperkingen van de studies
Er is een aantal beperkingen van de ingesloten studies. Alle studies waren patiëntcontroleonderzoeken die blootstaan aan recall bias. Hierdoor is misclassificatie van de duur van borstvoeding en de leeftijd waarop gluten werden geïntroduceerd mogelijk, wat een overschatting kan veroorzaken van het effect. Een ander gevaar is dat belangrijke confounders die niet gemeten zijn (zoals sociaal-economische status of een positieve familieanamnese) niet gelijk zijn verdeeld over de groepen.
Bijwerkingen en complicaties van de interventies
Om een goede afweging te kunnen maken tussen de voor- en nadelen van een interventie is het van belang informatie te hebben over de mogelijke bijwerkingen en complicaties van interventies. Er zijn echter geen gegevens gevonden over de mogelijke bijwerkingen van de onderzochte interventies.
Overige overwegingen
Borstvoeding heeft afgezien van haar effecten op het ontstaan van coeliakie bewezen gezondheidsvoordelen voor zuigelingen, zowel op de korte als op de langere termijn. Introductie van gluten, in opklimmende hoeveelheden, tijdens de borstvoedingsperiode lijkt een positief effect te hebben op het later/minder optreden van de verschijnselen van coeliakie. De resultaten van onderzoek zijn echter nog te omstreden, zowel wat betreft opzet en methode als uitkomst van de studies, om hier gerechtvaardigd algemene preventieve adviezen voor kunstvoeding op te baseren.