Richtlijn: Kindermishandeling (2016)

10. Verwaarlozing - Aanbevelingen

Uitgangsvraag

Welke kennis hebben JGZ-professionals nodig om verwaarlozing te signaleren?

Aanbevelingen

Weet dat verwaarlozing de meest voorkomende vorm van kindermishandeling is.
Ken de vormen van verwaarlozing:

  • bij lichamelijke verwaarlozing laten ouders langdurig na om de jeugdige in voldoende mate te voorzien in de lichamelijke basisbehoeften zoals voeding, kleding, onderdak, rust, reinheid, regelmaat, (medische) verzorging, en leefruimte.
  • bij psychische of emotionele verwaarlozing negeert de ouder structureel de basale behoeften van de jeugdige aan liefde, warmte, geborgenheid en steun. Er bestaan de volgende vormen:
    - Bij pedagogische verwaarlozing geven ouder(s) onvoldoende ouderlijk gezag en onvoldoende structuur. Ook het structureel ‘verwennen’ van kinderen of een te ‘permissieve opvoedstijl’ kan hieronder geschaard worden.
    - Bij emotionele mishandeling reageren ouders negatief, vijandig en afwijzend op de jeugdige.

De JGZ-professional is bekend met het model van Glaser waarin er vijf ‘groepen of categorieën’ van verwaarlozend/ mishandelend oudergedrag onderscheiden worden:

  • emotionele niet-beschikbaarheid, niet reageren op basisbehoeften;
  • vijandige interacties (ook in woorden) met de jeugdige;
  • ouder-kind interactie is niet afgestemd op de leeftijd en inconsequent;
  • de jeugdige wordt gebruikt voor de behoeftevervulling van de ouder;
  • belemmeren de jeugdige te laten socialiseren met zijn of haar omgeving of te stimuleren om te leren: isoleren, opsluiten, thuishouden.

Aanbevelingen bij zorgen:

  • Als je iets opvalt in een contact met ouder en kind, overweeg altijd of dit het gevolg kan zijn van verwaarlozing. Ga na of de omstandigheden de gezondheid of veiligheid van de jeugdige in gevaar hebben gebracht of brengen.
  • Kijk hoe de jeugdige zich presenteert, lichamelijk en gedragsmatig, in vergelijking met het voorgaande contactmoment en vraag door.
  • Denk aan verwaarlozing wanneer de signalen bij de jeugdige aanhouden of verslechteren en de ouders niet in staat zijn om de opgroei-omstandigheden voor de jeugdige te verbeteren of dit niet willen.
  • Handel conform de Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling, zoals beschreven in Thema 3.

Pagina als PDF