3.3.4 Signalering Overige overwegingen

JGZ-richtlijn Opvoedondersteuning

1 Inleiding Ga naar pagina over 1 Inleiding

1.1 Doel van de richtlijn

1.2 Doelgroep van de richtlijn

2 Definities en achtergrondinformatie Ga naar pagina over 2 Definities en achtergrondinformatie

2.1 Wat is opvoeden?

2.2 Wat is opvoedingsondersteuning?

2.3 Wensen, behoeften en opvattingen van ouders

2.3.1 Welke opvoedproblemen en opvoedvragen hebben ouders?

2.3.2 Welke ouders hebben vragen en problemen?

2.3.3 Hoeveel ouders hebben vragen en problemen?

2.3.4 Welke wensen, behoeften en opvattingen hebben ouders over opvoedingsondersteuning?

2.3.5 Raadpleging ouders

2.3.6 Overige overwegingen

2.4 Kosteneffectiviteit opvoedingsondersteuning

2.4.1 Uitkomsten van Nederlandse kosteneffectiviteitsstudies

2.4.2 Uitkomsten van buitenlandse kosteneffectiviteitsstudies

3 Signaleren, diagnostiek en verwijzen Ga naar pagina over 3 Signaleren, diagnostiek en verwijzen

3.1 Taken van JGZ-professionals en CJG-kernpartners

3.1.1 Taken JGZ-professionals in de opvoedingsondersteuning

3.1.2 Taken opvoedingsondersteuning van de kernpartners in het CJG

3.1.3 Taken opvoedingsondersteuners buiten de JGZ

3.1.4 Afstemming met ketenpartners

3.1.5 Taken JGZ Overige overwegingen

3.2 Beroepshouding, communicatie vaardigheden en competenties van JGZ-professionals

3.2.1 Vaardigheden voor en houding bij het werken met ouders

3.2.2 Buitenlandse Standaarden Beroepscompetenties voor werken met ouders

3.2.3 Competenties van professionals in de JGZ

3.2.4 Interculturele competenties

3.2.5 Competenties gericht op samenwerken

3.2.6 Scholing

3.2.7 Gespreksvoering

3.2.8 Professionalisering en kwaliteitsbewaking

3.2.9 Competenties Overige overwegingen

3.3 Signalering

3.3.1 Het overzicht van signaleringsinstrumenten van opvoedingsproblemen

3.3.2 Ernsttaxatie

3.3.3 Samenvatting signaleringsinstrumenten

3.3.4 Signalering Overige overwegingen

3.4 Methoden, programma’s en interventies voor opvoedingsondersteuning

3.4.1 Overzicht aanbevolen interventies

3.4.10 Interventies voor opvoedingsondersteuning die theoretisch goed zijn onderbouwd

3.4.2 Methoden voor opvoedingsondersteuning

3.4.3 Programma’s en interventies voor opvoedingsondersteuning

3.4.4 Bewezen effectieve buitenlandse interventies

3.4.5 Wat werkt in preventie?

3.4.6 Overige overwegingen met betrekking tot buitenlandse programma’s

3.4.7 Effectiviteit van interventies voor opvoedingsondersteuning in Nederland

3.4.8 Bewezen effectieve interventies

3.4.9 Waarschijnlijk effectieve interventies in Nederland

4 Begeleiden en behandelen Ga naar pagina over 4 Begeleiden en behandelen

4.1 Beslissen over ondersteuning en hulp bij het opvoeden

4.1.1 Beslisschema bij opvoedingsondersteuning

4.1.2 Mogelijke interventies per opvoedingsvraag per leeftijdsfase

4.2 Optimale communicatie en empowerment van ouders

4.2.1 Wat is empowerment?

4.2.2 De houding en communicatie van de professional

4.2.3 Vormen van communicatie

4.2.4 Optimale communicatie vanuit het perspectief van ouders

4.2.5 Empowerment in interventies

4.2.6 Versterken van de eigen kracht van ouders

4.3 Trends bij opvoeden

5 Diversiteit Ga naar pagina over 5 Diversiteit

5.1 Preventie en signalering

5.1.1 Etnische achtergrond

5.1.2 Bruikbaarheid van instrumenten bij andere risicogroepen

5.1.3 Overige overwegingen

5.2 Interventies

5.2.1 Knelpunten en contra-indicaties

5.2.2 Ouders met een niet-westerse achtergrond

5.2.3 Ouders en kinderen met een lage SES

5.2.4 Ouders van kinderen met een beperking

5.2.5 Alleenstaande ouders

5.2.6 Orthodox gereformeerde ouders

5.2.7 Diversiteit Overige overwegingen

6 Samenwerken Ga naar pagina over 6 Samenwerken

6.1 Ketenpartners/ zorgcoördinatie

6.2 Juridische kaders voor uitwisseling informatie

6.3 Wettelijke kaders

6.4 Landelijke ontwikkelingen: zorgstructuren

7 Totstandkoming Ga naar pagina over 7 Totstandkoming

7.1 Richtlijnontwikkelingsgroep

7.2 Werkwijze

8 Verantwoording Ga naar pagina over 8 Verantwoording

8.1 Uitgangsvragen

8.2 Knelpuntenanalyse

8.3 Literatuur zoekstrategie

8.4 Kennislacunes

9 Bijlagen Ga naar pagina over 9 Bijlagen

9.1 Bijlage Levensloop en contactmomenten (bijlage 1)

9.2 Bijlage Nog niet beoordeelde interventies (bijlage 2)

9.3 Bijlage Instructies ernsttaxatie (bijlage 3)

9.4 Bijlage Competenties jeugdverpleegkundigen (bijlage 4)

9.5 Bijlage Profiel verpleegkundig specialist preventie werkzaam in de JGZ (bijlage 5)

9.6 Bijlage Britse beroepscompetenties voor het werken met ouders (bijlage 6)

9.7 Bijlage Samenvatting Schema Empowerment (bijlage 7)

9.8 Bijlage Interventies gericht op opvoedingsondersteuning (bijlage 8)

9.9 Bijlage Zelfreflectie-instrument individuele opvoedingsondersteuning (bijlage 9)

Heb je vragen?

Neem voor vragen of meer informatie contact met ons op

Contact opnemen

De JGZ moet zich blijven inspannen om alle gezinnen te bereiken. Regelmatig blijkt dat de meeste en grootste problemen zich voordoen bij gezinnen die niet bereikt worden met signaleringsinstrumenten en interventies (of gezinnen die de interventies niet voltooien) [129]. Zo leidt het gebruik van schriftelijke signaleringsintrumenten zoals de NOSIK tot een non-respons van enkele tientallen procenten. Bij face-to-facescreenings (zoals het DMO-protocol) wordt ruim boven de 90% respons gescoord en bij huisbezoek nog hoger. Veel interventies gericht op opvoedingsondersteuning bevatten huisbezoeken (zoals de SPARK). Interventies waarvan groepsgewijze bijeenkomsten een onderdeel uitmaken (zoals bij Triple P het geval kan zijn) hebben een selectief bereik en een notoir hoge non-show.
Het bereik binnen de JGZ wordt expliciet verhoogd middels een ‘beleid buiten beeld’ dat gericht is op:
- het verschaffen van periodieke overzichten van ouders en jongeren waarmee geen contact (meer) is (o.a. ‘niet-verschijnenbeleid’);
- het opsporen en contact herstellen en zo nodig toeleiden naar zorg (o.a. ‘outreachend werken’, ‘vangnet jeugd’ en de methodiek ‘Bemoeizorg’).
De stap van signaleren tot interveniëren verloopt veelal nog niet gestructureerd. Er zal samen met het gezin een analyse gemaakt moeten worden waarin bekeken wordt óf er problemen zijn en hoe die beoordeeld moeten worden (aard en ernst). Deze analyse zal cultureelsensitief moeten zijn. Afhankelijk van de resultaten van de analyse zal gekeken moeten worden óf er een interventie moet plaatsvinden en, zo ja, welke interventie het meest geschikt is. Om dit gestructureerd te laten verlopen zou bijvoorbeeld een ‘interventiewijzer’ behulpzaam kunnen zijn.

Vorige Volgende

Terug naar richtlijnen overzicht

Heb je vragen?

Neem voor vragen of meer informatie contact met ons op

Contact opnemen

Heb je suggesties voor verbetering van deze JGZ-richtlijn?

Geef jouw feedback

JGZ-richtlijn Opvoedondersteuning

Let op: deze richtlijn is momenteel in herziening.

Richtlijn inhoudsopgave

Heb je vragen?

Heb je vragen?

Heb je suggesties voor verbetering van deze JGZ-richtlijn?